7ο Δημοτικό Πύργου

Εργασίες στο μάθημα Εικαστικών από την ΣΤ? Τάξη

Χαρακτική - Ιστορική αναφορά

Η χαρακτική στην Ελλάδα στις αρχές του 20ου  αιώνα είχε πρακτική εφαρμογή μόνο στην εικονογράφηση βιβλίων  ένα σημαντικό στοιχείο που όπως βλέπουμε σήμερα δεν έχει την ίδια εξέλιξη  , δεν υπήρχε η ανάλογη   θα μπορούσαμε να πούμε  προβληματική, για να τεθούν  εικαστικά ερωτήματα για την πορεία και την  εξέλιξη της χαρακτικής σε κατευθύνσεις σύγχρονων αναζητήσεων,  μιας και οι αναζητήσεις έρχονται συνήθως παράλληλα και με τις τεχνολογικές  ανακαλύψεις αλλά και με τις απαιτήσεις τις κάθε εποχής σε συνδυασμό με  το ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι. Ακόμα και στην Ευρώπη  εκείνη την εποχή  υπήρξε μελέτη και έρευνα  μόνο στη ζωγραφική και στη γλυπτική .Τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα ο Δ.Γαλάνης  που βρίσκεται στο Παρίσι επηρεάζεται από τον κυβισμό .O Γαλάνης κάνει πραγματικότητα τη χαρακτική στην Ελλάδα  το 1932, επανιδρύοντας την έδρα της χαρακτικής στην Α.Σ.Κ.Τ. Αθηνών .Μέχρι τότε χωρίς να υπάρχει κάποια παράδοση οι Έλληνες καλλιτέχνες έπαιρναν  έτοιμες συνταγές από το εξωτερικό .Οι περισσότεροι όμως διαμόρφωναν έναν προσωπικό κώδικα γραφής  μεταγράφοντας  και  τροποποιώντας  τα στοιχεία που είχαν στη διάθεση τους σύμφωνα με την αισθητική τους. Τις δεκαετίες 1960-1970 εμφανίζονται σύγχρονοι ορίζοντες στη χαρακτική με τον Θ.Εξαρχόπουλο .  Με τον  Εξαρχόπουλο το χαρακτικό έργο  αποκτά τη διάσταση ενός πίνακα λειτουργώντας  ως εικαστικό αντικείμενο ,εγκαταλείποντας την περιορισμένη του διάσταση και της μέχρι τότε γνωστές πρακτικές .Τονίζοντας με αυτόν   τον τρόπο την ελευθερία όχι μόνο στην επιφάνεια, αλλά στην ίδια την έκφραση και τη διαχείριση με ερευνητική ματιά της εικαστικής ελευθερίας .Οι προτάσεις του Εξαρχόπουλου θα έχουν αντίκτυπο και στους χαράκτες του 1990, όταν τα θέματα περί ελευθερίας και μοναδικότητας του χαρακτικού έργου θα έχουν ζητούμενο για τη δημιουργία και όχι απόλυτα την μέριμνα για την παραγωγή αντιτύπων .Από το 1980-1990 έχουμε καθοριστικές αλλαγές στη χαρακτική ,εδώ δε θα μπορούσα να παραλείψω τον καθηγητή μου στη Σ.Κ.Τ. Θεσσαλονίκης  Ξ.Σαχίνη  που υπηρετεί   τις ριζικές αλλαγές στη χαρακτική ,τη μοναδικότητα στη   δημιουργία,  και όπως και η γενιά  του προασπίζεται την εικαστική έκφραση. Το  κέντρο βάρους με λίγα  λόγια στις παραπάνω δεκαετίες δίνεται στην ίδια την πράξη της χαρακτικής. Με αυτή τη σύντομη ιστορική αναφορά  βλέπουμε λοιπόν,  πως η ανάγκη για την μοναδικότητα στην έκφραση της χαρακτικής περνά από προσωπικές αναζητήσεις , έχοντας ίσως πάντα  φορέα τον πειραματισμό  σε καινούριες τεχνικές και μεθόδους, μέχρι τους ψηφιακούς τρόπους δημιουργίας. 

Τεχνική του λινόλεουμ

Η τεχνική του λινόλεουμ κατατάσσεται στην κατηγορία της υψητυπικής μεθόδου, δηλαδή μελανώνεται η επιφάνεια η οποία δεν έχει χαραχθεί , το χαρακτικό έργο προκύπτει από το μελάνι που επικάθεται στο ύψος και το έργο μας που είναι απόρροια σχεδίου πρωτίστως, γεννιέται   από τη μήτρα που δημιουργήσαμε. Με αυτή τη διαδικασία αποκτάμε μια σειρά από τυπώματα, χαρακτικά έργα σε συγκεκριμένο αριθμό αντιτύπων . Στην τεχνική του λινόλεουμ που είναι παρόμοια με αυτή της ξυλογραφίας μόνο που εδώ έχουμε ένα πιο εύπλαστο υλικό, χαράσσουμε με σκαρπέλα που έχουν διάφορες απολήξεις και μας επιτρέπουν μια σειρά από ποιότητες στη σχεδιαστική  γραφή της χάραξης .Κατά τη διαδικασία του τυπώματος δεν είναι απαραίτητη η χρήση της πρέσας μπορούμε να τυπώσουμε στο χέρι με γλυφίδα ασκώντας πίεση δια της τριβής ή κουτάλι, μόλις μελανώσουμε τη μήτρα με τα ρολά τυπογραφίας τοποθετούμε το χαρτί  και τυπώνουμε, επαναλαμβάνοντας τη διαδικασία δημιουργούμε μια σειρά από αριθμημένα χαρακτικά που προέρχονται από την ίδια μήτρα.

Η Βαθυτυπία συμπεριλαμβάνει μια ομάδα μεθόδων εκτύπωσης.

Στις βαθυτυπικές μεθόδους η προς εκτύπωση παράσταση χαράσσεται πρώτα, με μηχανικά ή χημικά μέσα, στην επιφάνεια μιας τυπογραφικής πλάκας. Η πλάκα αλείφεται με παχιά και ισχυρά χρωματισμένη μελάνη, και ακολούθως τα επίπεδα (αχάραχτα) μέρη της σκουπίζονται ώστε να μην είναι μελανωμένα. Στη συνέχεια, εφαρμόζεται μεγάλη πίεση ώστε να μεταφερθεί στο υπόστρωμα η μελάνη που εξακολουθεί να βρίσκεται στα βαθουλωμένα (χαραγμένα) μέρη της τυπογραφικής πλάκας, σχηματίζοντας έτσι την εικόνα. Με την πίεση ωθείται το υπόστρωμα μέσα στα βαθουλώματα της τυπογραφικής πλάκας, δημιουργώντας έτσι ένα ανάγλυφο

Ξηρή χάραξη σε χαρτόνι κουσέ 

Η ξηρή χάραξη συγκαταλέγεται στην τεχνική της βαθυτυπίας, σε ένα χαρτόνι κουσέ στην στιλπνή του επιφάνεια σχεδιάζουμε το θέμα μας στη συνέχεια με την ακμή ενός καρφιού βυθίσουμε της γραμμές του σχεδίου μας. Στην περίπτωση μας μιας και η τεχνική αυτή αφορά παιδιά δεν μελανώνουμε με την τεχνική της βαθυτυπίας αλλά μελανώνουμε με ρολό ,το χαρακτικό θα έχει τα λευκά στοιχεία που βυθίσαμε με το καρφί. Στην παραπάνω τεχνική δε χρησιμοποιούμε χημικές μεθόδους